MONOCULTURE | Een recent verhaal

Maxim Gorky (1868-1936) was een Russische en Sovjetschrijver die werd beschouwd als de vader van het socialistisch realisme. Hij stond tevens aan het hoofd van het eerste Vakbondscongres van Sovjetschrijvers en zijn toespraak op dat congres stond bol van kritiek op modernistische literatuur en kunst. De periode 1907-1917, één van florerende avant-gardekunst en -literatuur in Rusland,  werd door Gorky veroordeeld “als het meest beschamende en schaamteloze decennium in de geschiedenis van de Russische intelligentsia,” een tijd van onverantwoordelijke ideeën en volledige 'vrijheid van creatie'. Een dergelijke vrijheid, aldus Gorky, “vond haar uitdrukking in de propaganda van alle conservatieve ideeën van de westerse bourgeoisie.” Gorki werd een groot deel van zijn leven verbannen uit Rusland – en later uit de Sovjet-Unie – maar op persoonlijke uitnodiging van Joseph Stalin keerde hij in 1932 terug naar de USSR. Kort na zijn dood werden de complexiteit van Gorky's geschriften en zijn politieke en artistieke opvattingen in de USSR teruggebracht tot een ondubbelzinnig iconisch beeld: Gorky als groot Sovjet-schrijver van eenvoudige afkomst, de stichter en hevige voorstander van het steeds canonieker wordende socialistisch realisme.