MONOCULTURE | Een recent verhaal

In oktober 1967 publiceerde de Britse zoöloog en gedragswetenschapper Desmond Morris (1928) zijn beruchte studie van menselijk gedrag, The Naked Ape: A Zoologist's Study of the Human Animal (naar het Nederlands vertaald als De naakte aap). Hierin benadert hij de mens als één van de 193 apensoorten. Volgens Morris kan het menselijk gedrag en de evolutie ervan het best begrepen worden als dierlijk gedrag. De mens heeft wel enkele specifieke eigenaardigheden. Hij heeft niet alleen het grootse brein en de grootste penis, maar is ook de enige apensoort waarvan het lichaam niet bedekt is met haar. Deze evolutie naar ‘naakte aap’ hielp koppels om monogaam te leven, zodat mannetjes exemplaren met een gerust hart op jacht konden, terwijl de vrouwtjes thuis trouw op hen wachtten. In zijn theorie zijn louter de jagende mannen de drijvende kracht achter de evolutie van de menselijk intelligentie. Vanaf de publicatie van het boek kreeg Morris dan ook hevige kritiek van feministen en (vooral vrouwelijke) wetenschappers. In de opvolger The Human Zoo onderzoekt Morris stedelijke samenlevingen. Hij vergelijkt het leven in een stad met het leven in een dierentuin, beide voorzien de bewoners in alle levensbehoeften, maar onttrekken ze aan de natuurlijke leefomgeving. De isolatie, de verveling en het leven op een beperkte oppervlakte zorgen zowel in de zoo als in de moderne stad voor problemen met het ontwikkelen van gezonde sociale relaties wat kan leiden tot allerlei vormen van geweld.