MONOCULTURE | Een recent verhaal

Op 20.8 en 5.9.1977 werden de NASA-ruimtesondes Voyager I en II gelanceerd. In elk van de sondes bevond zich een vergulde grammofoonplaat die audiovisuele informatie bevat. Die info kan ook verstrekt worden, moesten de sondes ooit door geavanceerd buitenlands leven worden gevonden. De identieke platen, die door de makers werden beschreven als “de tot dusver meest complexe en instructieve pogingen om met andere intelligenties te communiceren,” bevatten 118 foto's van de planeet aarde en haar bewoners en groeten in vijfenvijftig talen, waaronder één van niet-menselijke oorsprong (van de bultrug, een walvissoort). Veel van die afbeeldingen waren trouwens te zien op de beroemde tentoonstelling Family of Man. De plaat bevat ook een selectie geluiden, muziek van verschillende culturen en tijdperken, en groeten van de secretaris-generaal van de Verenigde Naties en van de toenmalige VS-president Jimmy Carter. Het boek Murmurs of Earth, dat kort na de lanceringen werd gepubliceerd, geeft een verslag van het selectieproces voor het verzamelen van het materiaal van de Voyager-platen. De auteurs (waaronder de Amerikaanse astronoom en astrofysicus Carl Sagan) leggen uit dat onderwerpen als armoede, oorlog, misdaad en ziekte opzettelijk werden vermeden, aangezien het doel erin bestond om het beste van de mensheid te presenteren, “iets dat ons en onze tijd zou overleven.” Onderwerpen die werden weggelaten, waren onder andere beelden die gerelateerd waren aan religie en afbeeldingen van kunstwerken. Over het algemeen was de selectie van het beeldmateriaal gebaseerd op twee tegenstrijdige principes: de beelden moesten zoveel mogelijk informatie bevatten en tegelijkertijd ondubbelzinnig en makkelijk te begrijpen zijn.