MONOCULTURE | Een recent verhaal

Een van de opvallendste historische voorbeelden van ideologische monocultuur op cultureel vlak was de Entartete Kunst of 'ontaarde kunst' in nazi-Duitsland. Steun aan de modernistische avant-garde – of eigenlijk alles wat niet paste in de enge etnocentrische definitie van Duitse kunst en cultuur – werd als een aberratie beschouwd. Hannah Höch werd ook gezien als 'ontaard', en ze ontwikkelde kunst die een speelse kritiek was op de etnografische blik. Hier construeert de collage Mischling (halfbloed, letterlijk 'gemengde'), in tegenstelling tot de 'Arische' opvatting van het Duitse 'ras', een beeld van een persoon die raciaal gezien eerder past in een etnografische perceptie van cultuur en anders-zijn die ook ambiguïteit toelaat. Voor de nazi-eugenetica was bloedmengeling tussen ‘rassen’ ongewenst. De vermeende inferioriteit van andere 'rassen' werd aangetoond met studies van – en stellingnames tegen – bevolkingsgroepen die als 'bastaards' werden bestempeld. De Rehoboth Baster(s) bijvoorbeeld, de kinderen van mannelijke Europese kolonialisten en zwarte Afrikaanse vrouwen van het Khoisan-volk (of  'Hottentotten', zoals Nederlandse kolonialisten ze noemden), in het Duits-Zuidwest-Afrika, het huidige Namibië. Of de Rheinlandbastarde of Afro-Duitsers, eerst een benaming voor kinderen van Duitse vrouwen en Franse soldaten van Afrikaanse, meestal Senegalese afkomst, die het Rijnland na WOI bezetten, vervolgens veralgemeend voor kinderen van een zwarte vader en een blanke moeder. Veel van die Rheinlandbastarde werden ook opgepakt en gedwongen gesteriliseerd. Mischling, een delicaat portret gemaakt met knipsels uit tijdschriften van verschillende mensen, om zo een persoon van 'gemengd ras' te maken, houdt de donker absurde pseudo-rassenwetenschap een surrealistische spiegel voor.