Joseph Beuys

©SABAM België, 2017 - Courtesy CRAP!, photo: M HKA, 2017
Joseph Beuys, "Unternehmensverband. Aufruf zur Alternative A3W FIU", 1980
Boek , 24.2 x 16.3 cm
paper, ink

Vanaf het midden van de jaren 1960 geraakten de artistieke en politieke activiteiten van Joseph Beuys (1921-1986) steeds meer met elkaar vervlochten. Hij drukte zijn politieke ideeën uit in zijn werken, maar beschouwde tegelijk zijn engagement op zich ook als kunstwerk. In Oproep tot een alternatief schets Beuys elementen van de crisis waarin het naoorlogse Europa volgens hem is beland: kerndreiging, milieuproblematiek, ongebreidelde consumptie en ongelijkheid gecreëerd door geld en staat. Omdat de twee dominante Westerse ideologieën, het kapitalisme en het communisme, deze crisis hebben veroorzaakt, stelt hij een ‘Dritte Weg’ voor: via directe democratie kunnen alle creatieve initiatieven die een positieve impact hebben op de samenleving vorm geven aan de ‘sociale sculptuur’. De ‘derde weg’ richt zich op het vinden van individuele emancipatie, maar met een verantwoordelijkheidsgevoel voor de samenleving. Op die manier gaat Beuys in tegen de homogene grootverhalen van het modernisme en verlegt hij de nadruk op menselijke creativiteit, directe actie en natuur.

“[De totale alternatieve beweging] bestaat uit een massa stromingen, initiatieven, organisaties, instellingen enz. Zij allen hebben maar een kans als ze gemeenschappelijk optreden.

Gemeenschappelijk verkiezingsinitiatief betekent echter niet: partijorganisatie, partijprogramma, partijdebat in de oude stijl. De eenheid die nodig is kan enkel de EENHEID IN DE VEELHEID zijn.

De beweging van actiegroepen, de ecologische beweging, de vredes- en vrouwenbeweging, de beweging voor een democratisch socialisme, voor een humanistisch liberalisme, voor een Derde Weg, de antroposofische beweging en de christelijk-confessioneel georiënteerde stromingen, de beweging voor burgerrechten en de beweging voor de derde wereld moeten erkennen dat ze onmisbaar deel van de totale alternatieve beweging zijn; delen die elkaar niet uitsluiten of tegenspreken maar aanvullen.”