MONOCULTURE | Een recent verhaal

Hans F. K. Günther, The Racial Elements of European History,1926
Published by J. F. Lehmanns Verlag
First edition 
Collection M HKA, Antwerp

Hans Friedrich Karl Günther (1891-1968) was linguïst van opleiding. Hoewel hij geen achtergrond had in antropologie of eugenetica, gaf uitgever J.F. Lehmann hem in de jaren twintig de opdracht om populairwetenschappelijke boeken over het thema ras te schrijven. Zijn boeken waren bedoeld voor het grote publiek en werden door verschillende wetenschappers verworpen als onwetenschappelijk. Niettemin hadden ze een belangrijke invloed op de racistische theorieën van Adolf Hitler. Begin jaren 1930 werd Günther door de plaatselijke nazi-administratie benoemd tot hoogleraar antropologie aan de Universiteit van Jena, en zowel Hitler als Göring woonden zijn inaugurele rede bij. Hij was de enige racistische theoreticus die zich bij de partij aansloot alvorens de nazi's in 1933 aan de macht kwamen, en hij kreeg in die kringen de bijnaam 'Rassen-Günther' en 'Rassenpapst'. Gedreven door het idee dat “een ras zich toont binnen een menselijke groep die van elke andere menselijke groep wordt afgegrensd door zijn eigen combinatie van lichamelijke en mentale kenmerken, en op zijn beurt alleen zijn eigen soort produceert,” geeft Günther een overzicht van vijf verschillende Europese ‘rassen’. Hij beschrijft hun fysieke en mentale kenmerken en benadrukt de cruciale rol die de ‘noordse’ subgroep speelt. Günther komt tot de conclusie dat Noordwest-Europa de oorspronkelijke bakermat is van het ‘noordse ras’. Uitgebreid beeldmateriaal belicht raciale typen en historische gebeurtenissen. Na WOII werd Günther veroordeeld tot drie jaar gevangenis, maar de aanklacht werd ingetrokken, hij werd vrijgelaten en bleef zelfs publiceren over eugenetica en ras. Na de oorlog werd Rassenkunde Europas verboden, maar het boek is tegenwoordig opnieuw beschikbaar onder de noemer 'etnologische studie'.